موضوع: امام علی (ع) از منظر قرآن و خاورشناسان (مستشرقان)
جلسه هم اندیشی حجج اسلام دکتر اسکندرلو و دکتر حسینی نیشابوری(حفظهما الله)
برخی از مطالب مطرح شده در جلسه:
دکتر سید علی اکبر حسینی نیشابوری بیان کردند: آیات مربوط به امامت و ولایت و اهلبیت در قرآن تعدادش بسیار زیاد است و در برخی كتابها تا 246 آیه آورده شده است مثل کتاب آیات ولایت آیت الله مکارم شیرازی (زید عزه)، بحارالأنوار علامة مجلسی (ره) در مجلدات مربوط به ائمه (ع) و… ولی در اینجا به مهمترین آنها اشاره میگردد.
آیات مربوط به امام علی (ع) به سه دسته تقسیم میشود:
دستة اول: آیات مربوط به ولایت امام علی (ع): آیة اکمال دین، آیة تبلیغ و آیة ولایت؛ از روایاتی که ذیل این آیات در کتب تفسیری مثل نورالثقلین، البرهان فی تفسیر القرآن و… آمده است ولایت امام علی (ع) استفاده میشود.
دستة دوم: آیات مربوط به فضائل اهلبیت(ع) که فضائل امام علی (ع) از آنها استفاده میگردد: آیة ذوی القربی، آیة مباهله، آیة صادقین، آیة بیوت نور، آیة نذر.
دستة سوم: آیاتی که مختص امام علی (ع) است: آیة لیلة المبیت، آیة نجوی، آیات خیرالبریة، آیة صالح المؤمنین، آیة علم الکتاب.
دکتر اسکندرلو درباره دیدگاه مستشرقان دربارة امام علی (ع) فرمودند: مطالعاتی که تا کنون درباره امام علی(ع) داشتهام به مواردی اشاره میکنم:
۱. «دائرة المعارف اسلام» که به زبان انگلیسی است، تألیف جمعی از نویسندگان مختلف از سراسر جهان میباشد، جلد یک از صفحه ۳۸۲- ۳۸۶ مدخلی دربارة علی بن ابیطالب (ع) دارد.
۲. «دائرة المعارف اولیورلیمن» که تک جلدی و گرداورنده یا سرویراستارآن اولیور لیمن میباشد، از صفحه ۲۸ – ۳۱ مدخلی به نام علی بن ابی طالب (ع) دارد.
۳. «دائرة المعارف قرآن» چاپ لایدن که به زبان انگلیسی است تألیف خانم مک اولیف میباشد، جلد یک از صفحه ۶۳- ۶۸ مدخلی به نام علی بن ابی طالب (ع) دارد.
۴. کتاب «علی صوت العدالة الإنسانیة» تألیف جرج جرداق مسیحی لبنانی است که توسط آقای سید هادی خسروشاهی تحت عنوان «امام علی (ع) صدای عدالت انسانی» به فارسی ترجمه شده است.
۵. کتاب «الإمام علی (ع) فی کتابات المستشرقین الغربیین دراسة تاریخیة تحلیلیة» تألیف حاتم کریم چیار است که در نجف چاپ شده او به بیان شخصیت امام علی (ع) از دیدگاه مستشرقان، جانشینی امام علی (ع) و نقد و بررسی دیدگاه مستشرقان دربارة جنگهای آن حضرت پرداخته است.
۶. پایاننامة ارشد تحت عنوان «بررسی و نقد دیدگاه مستشرقان دربارة امیرالمؤمنین علی (ع)» توسط آقای علی حسین حسینی با راهنمایی استاد شانهچی و مشاورة اینجانب در جامعة المصطفی (ص) در سال ۱۳۸۷ دفاع شده که به بررسی شخصیت سیاسی، اجتماعی و علمی آن حضرت از منظر خاورشناسان پرداخته است. خدمات اجتماعی علی (ع) بهویژه رسیدگی به بیت المال، کشتیسازی، راهسازی، شهرسازی، توجه به مسائل رفاهی و اقتصادی مسلمانان، رفتار ایشان با خلفای سهگانه و مخالفان حکومت و برخورد فکری و نظامی آن حضرت با آنان از جمله مواردی است که مورد توجه مستشرقان قرار گرفته است.
۷. مقالهای است تحت عنوان «شخیت و اندیشههای علی بن ابی طالب (ع) از منظر شرقشناسان فرانسوی» تالیف علی و امین علیشاهی در نشریه رهیافت فرهنگ دینی که در سال ۱۳۹۸ چاپ شده است و مواردی از این قبیل کتا مقالات.
استاد تمام جامعة المصطفی (ص) فرمودند: در مجموع دیدگاه خاورشناسان دربارة فضائل امام علی (ع) یا کاملا مثبت و صحیح است که بیشتر جنبة گزارشی و توصیفی محض دارد و یا خیلی محدود و اجمالی است که فقط به شناسنامه آن حضرت بسنده کردهاند و یا آنکه مملو از شبهات و تهمتهاست که در این خصوص بیشتر از منابع اهلسنت یا وهابیون سلفی استفاده کردهاند.
عضو هیئت علمی جامعة المصطفی(ص) فرمودند: تا کنون مطالعاتی که من دربارة امام علی (ع) در آثار مستشرقان داشتهام، هیچ کدام صبغة قرآنی نداشته است.
اشارهای به شخصیت علمی حجت الاسلام و المسلمین دکتر اسکندرلو(زید عزه)
سوابق تحصیلی
کارشناسی: الهیات و معارف اسلامی، از مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره) در تاریخ تیرماه 1368.
کارشناسی ارشد: رشته علوم قرآن، از مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره) در تاریخ مهر ماه 1378.
عنوان پایان نامه ارشد: ترجمه و نقد مقاله ی «قرآن» از دائرة المعارف دین، سال دفاع: 1378 در مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره)، با امتیاز 20.
دکتری تخصصی-PHD- رشته ی علوم قرآن و حدیث، از دانشگاه قم، در سال 1383.
عنوان رساله: «نقد و بررسی تحقیقات خاورشناسان در زمینه تاریخ‌گذاری آیات و سور قرآن»، سال دفاع: 1383، محل دفاع: دانشگاه قم.
دوره ی عالی زبان انگلیسی: دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم مرکز زبان های خارجی، سال 1366.
گواهینامه زبان انگلیسی: زبانکده‌ای. اچ. اس، با امتیاز 20، سال 1991 م.
دوره ی مترجمی انگلیسی: نیروی دریایی پاکستان (در جمع برادران سپاه پاسداران اعزامی از ایران) در تاریخ، سیزده فوریه 1992 م.
سوابق آموزشی
الف) تدریس
1- مقطع کارشناسی علوم قرآن و حدیث: دانشکده الهیّات و معارف اسلامی هدی.
عناوین دروس: علوم قرآن، مصطلحات الحدیث، منطق، زبان انگلیسی.
2- مقطع کارشناسی ارشد علوم قرآن و حدیث: دانشگاه معارف و علوم قرآن؛ و دانشگاه معارف اسلامی.
عناوین دروس: علوم قرآن (اعجاز، محکم و متشابه و…)، مستشرقان و قرآن، و زبان تخصّصی انگلیسی.
3- مقطع دکتری: رشته علوم قرآن و رشته قرآن و مستشرقان. در دانشگاه رضوی، دانشگاه فردوسی، دانشگاه پیام نور، جامعة المصطفی (ص): تدریس قرآن و مستشرقان (نقد شبهات قرآنی خاورشناسان).
ملاحظه (1) در سال 1388 و 1389 به مدت چهار ترم فشرده به کشور غنا اعزام شدم و دروس قرآن‌پژوهی خاورشناسان و مباحث متعدّدی از علوم قرآن را به زبان انگلیسی تدریس کردم.
ملاحظه (2) در سال 1394 به مدت 21 روز به کشور اندونزی اعزام شدم و دو درس علوم قرآن و مستشرقان و قرآن را به دو زبان عربی و انگلیسی در دانشکده صدرا تدریس نمودم.
ملاحظه (3) از سال 1384 تاکنون در جامعة المصطفی (ص) دروس مختلفی را در مقاطع تحصیلی کاردانی، کارشناسی، ارشد و دکتری، به زبان فارسی و عربی و گاهی انگلیسی (برای دکتری قرآن و مستشرقان) تدریس کرده‌ام.
ملاحظه (4) مجموع ساعات تدریس بنده از حدود بیست سال پیش تاکنون از دوازده هزار ساعت تجاوز نموده است.
ب)برگزاری کارگاه‌های آموزشی
سه جلسه دو ساعته کارگاه قرآن و مستشرقان (به زبان عربی) در حوزه علمیه امام خمینی (ره) سوریه (برای اساتید و طلاب) از تاریخ 18/6/1397 الی 20/6/1397.
ج) سخنرانی در مجامع علمی داخل و خارج
- سخنرانی در دانشگاه معارف اسلامی (نهاد رهبری) قم.
- سخنرانی در نشست های انجمن علمی قرآن حوزه علمیه قم.
- سخنرانی در همایش های علمی قرآن و مستشرقان در قم و تهران.
- سخنرانی های مذهبی متعدد در رایزنی فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در کشور غنا در جمع ایرانیان (سال 88 و 89).
- سخنرانی علمی در دانشگاه اسلامی جاکارتا در اندونزی (2014).
